اینکه تمپر قهوه چیست و چه کاربردی دارد، یکی از سوالات اصلی عاشقان قهوه و افرادی است که قصد دارند به عنوان باریستا مشغول به کار شوند. آماده‌سازی قهوه‌ای خوش‌طعم و با اصالت، نیازمند یک سری تجهیزات تخصصی است که یکی از کلیدی‌ترین آنها به خصوص هنگام استفاده از دستگاه‌های اسپرسوساز، تمپر قهوه است. فرآیند تمپ کردن، کیفیت نوشیدنی نهایی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند عاملی برای تعیین طعم و ویژگی‌های قهوه به شمار آید. تمپ کردن مناسب قهوه، علاوه‌بر تاثیری که بر طعم قهوه دارد، فرایند ایجاد فوم و کرمای قهوه را هم بهبود می‌بخشد.
اما آنچه مهم است آشنایی با این ابزار مهم، انواع آن، کاربرد، نحوه انتخاب و ویژگی‌های مهم در هنگام خرید می‌باشد. ما در ادامه این مطلب تمامی آنچه که دانستن آن درباره تمپر لازم است را توضیح داده‌ایم. برای کسب اطلاعات کافی در این باره تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
تمپر قهوه چیست؟
در پاسخ به سوال تمپر قهوه چیست می‌توان گفت؛ این وسیله یکی از مهم‌ترین تجهیزات کافی شاپ است که در جهت فشرده‌سازی و تسطیح قهوه آسیاب شده داخل پورتافیلتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فرآیند تهیه اسپرسو، پس از اینکه دانه‌های قهوه آسیاب شد، پودر به دست آمده را داخل پورتافیلتر قرار می‌دهند و در این مرحله است که برای اینکه قهوه شما به یک دم‌آوری بهینه و یکنواخت برسد، باید یک فشرده‌سازی دقیق و با فشار بالا را پشت سر بگذرانند. در اینجا از تمپر به عنوان یک ابزار فشرده‌سازی استفاده می‌شود.
در واقع تمپ کردن به معنای فشرده‌سازی یکنواخت قهوه آسیاب شده است. به کمک این عمل، آب در دستگاه اسپرسوساز و داخل قهوه به شکلی بهینه و یکسان جریان می‌یابد. تمپ کردن سبب ایجاد قهوه‌ای با طعم بهتر شده و همچنین با جلوگیری از ایجاد بادی یا فوم غیر یکنواخت، قهوه‌ای با طعمی متعادل و کرمای عالی ارائه خواهد داد.
کاربرد تمپر چیست؟
تمپر کردن قهوه در تولید اسپرسو و سایر نوشیدنی‌هایی که بر پایه قهوه تهیه می‌شوند، نقشی اساسی ایفا می‌کند. اصلی‌ترین کارایی تمپر، تسطیح و فشرده‌سازی دانه‌های آسیاب شده قهوه با هدف ایجاد یک سطح متراکم و یکنواخت است. سطح یکنواختی که به وسیله تمپر آماده می‌شود به آب اجازه می‌دهد تا به طور یکنواخت از میان قهوه عبور کند و در نهایت عصاره‌گیری به بهترین شکل ممکن صورت بگیرد. در صورتی که فشرده‌سازی قهوه یکنواخت نباشد، آب به شکل نامناسبی از میان دانه‌های قهوه عبور می‌کند که شما را با یک اسپرسوی بد طعم یا ضعیف مواجه خواهد کرد.
جلوگیری از نشت آب از لبه‌های پورتافیلتر، یکی دیگر از کاربردهای مهم تمپر است. زمانی که قهوه به‌درستی فشرده نمی‌شود، احتمال اینکه آب از کنار قهوه عبور کند و سبب نشت قهوه شود، بسیار زیاد خواهد بود. این امر ضمن تحت تاثیر قرار دادن طعم اسپرسو، کیفیت کرما را هم کاهش می‌دهد.
انواع تمپر قهوه چیست؟
تمپرها در انواع مختلفی وجود دارند که هر یک از آنها با توجه به کاربرد و نوع طراحی، از نظر ویژگی‌های گوناگون با یکدیگر متفاوت هستنند. هر نوع تمپر به شکل منحصربه‌فردی بر خروجی قهوه تاثیر می‌گذارد و برخی از آنها نقش به‌سزایی در بهبود کیفیت و طعم قهوه دارند. در ادامه انواع مختلف این ابزار بررسی شده است.
- تمپرهای تخت (Flat)
رایج‌ترین نوع تمپر، مدل‌های تخت آن هستند که سطح آنها صاف و افقی است. طراحی این تمپرها مخصوص فشرده‌سازی یکنواخت قهوه آسیاب شده انجام شده است. دانه‌های قهوه با استفاده از تمپرهای تخت به‌طور یکنواخت فشار داده شده و در پی این رویکرد قهوه داخل پورتافیلتر سطحی کاملاً صاف به خود می‌گیرد. این نوع تمپر مناسب‌ترین گزینه برای افرادی است که به دقت در تمپ کردن اهمیت می‌دهند.
2. تمپرهای محدب (Convex)
شکل تمپرهای محدب معمولا در مقایسه با تمپرهای تخت، مقداری خمیده است. این نوع طراحی سبب شده تا تمپر فشردگی بیشتری در مرکز پورتافیلتر ایجاد کند و دانه‌هایی که در کناره‌ها قرار دارند، به میزان کمتری فشرده شوند. این ویژگی سبب شده تا ابتدا آب از مرکز قهوه عبور کند و در نهایت فشرده‌سازی بیشتر از طرفین پورتافیلتر صورت بگیرد. تمپرهای محدب را به افرادی پیشنهاد می‌کنیم که قصد دارند روی مرکز قهوه تمرکز بیشتری داشته باشند.
3. تمپرهای دینامیک (Spring-loaded)
تمپرهای دینامیک در بسیاری از مواقع به فنرهایی مجهز هستند که فرایند تنظیم فشار فشرده‌سازی را به‌طور خودکار انجام می‌دهند. خرید این نوع تمپرها مناسب کسانی است که می‌خواهند برای تمپ کردن قهوه، فشار یکنواختی اعمال کنند. همچنین برای باریستاهایی که به‌طور مکرر از تمپر استفاده می‌کنند، تمپر فنردار انتخاب ایده‌آلی خواهد بود.
4. تمپرهای توزیع‌کننده (Distributor & Leveler)
طراحی تمپرهای توزیع‌کننده که با نام “لیولر” هم شناخته می‌شوند، به گونه‌ای انجام شده که به‌جای فشرده‌سازی، قهوه داخل پورتافیلتر را به صورت یکنواخت توزیع می‌کنند. به کمک این ابزار می‌توان تنظیم دانه‌ها را به صورت یکنواخت انجام داد و با صاف کردن سطح قهوه از فشرده‌سازی یکنواخت و عصاره‌گیری بهینه مطمئن شد.
کدام تمپر برای شما مناسب است؟
با توجه به تنوعی که این ابزار دارد، انتخاب تمپر متناسب با نیاز شما، می‌بایست با در نظر گرفتن شرایط مختلفی مانند نوع دستگاه اسپرسوساز، تجربه شخصی و ویژگی‌های خاص قهوه‌ای که قصد آماده کردن آن را دارید، انجام شود. برخی از ویژگی‌های مهم در انتخاب تمپر مناسب عبارت‌اند از:
ویژگی‌های بهترین تمپر برای انتخاب:
- جنس تمپر: تمپرها معمولاً از جنس فلز (در بسیاری از مواقع استیل ضد زنگ)، پلاستیک، چوب و آلومینیوم تولید می‌شوند. تمپرهای فلزی در مقایسه با انواع دیگر از ماندگاری بیشتری برخوردار هستند و فشار یکنواخت‌تری به قهوه آسیاب شده وارد می‌کنند. طرفداران سبک‌های سنتی معمولا به تمپرهای چوبی علاقه بیشتری دارند.
- وزن و تعادل تمپر: تمپرهای سنگین‌تر فشار بهتری به قهوه وارد می‌کنند و برای تمپ کردن به تلاش کمتری نیاز دارند.
- اندازه مناسب: سایز تمپر می‌بایست متناسب با اندازه پورتافیلتر انتخاب شود. سایز 58 میلی‌متر معمولا برای دستگاه‌های صنعتی و سایزهای کوچکتر از این اندازه، مناسب دستگاه‌های خانگی هستند.
- دستگیره راحت: تمپرهایی که دستگیره راحت با طراحی ارگونومیک دارند، مناسب‌تر هستند؛ چراکه کاربر می‌تواند به‌راحتی آن را در دست گرفته و فشار مطلوب را به قهوه آسیاب شده وارد کند.
برای انتخاب تمپر مناسب چه فاکتورهایی باید بررسی شود؟
توجه به نکات زیر در هنگام خرید تمپر، به شما کمک می‌کند تا انتخابی بدون نقص داشته باشید:
- جنس تمپر: اگر به دنبال محصولی با ماندگاری و طول عمر بالا هستید، تمپرهای از جنس استیل ضدزنگ را به شما پیشنهاد می‌کنیم. تمپرهای چوبی هم برای افرادی که به ظاهر شیک و طبیعی اهمیت می‌دهند، مناسب هستند.
- وزن و تعادل تمپر: تمپرهای سنگین‌تر به دلیل وزن بیشتری که دارند، معمولا فشار یکنواخت‌تری به قهوه وارد کرده و در نتیجه آن فرآیند تمپ کردن آسان‌تر خواهد شد.
- اندازه مناسب: مطمئن شوید که تمپر انتخابی با دستگاه شما همخوانی دارد. در صورت استفاده از دستگاه‌های صنعتی معمولاً سایز 58 میلی‌متر و برای دستگاه‌های خانگی می‌توانید از سایزهای کوچکتر مانند 50 میلی‌متر یا 53 میلی‌متر استفاده کنید.
- راحتی استفاده: دستگیره تمپر، می‌بایست طراحی ارگونومیک داشته باشد تا به راحتی در دست قرار گیرد.
روش تمپ کردن قهوه و طرز استفاده از تمپر (گام به گام)
در این قسمت طرز صحیح استفاده از تمپر به صورت گام به گام توضیح داده شده است:
- آماده‌سازی پورتافیلتر: در ابتدا پورتافیلتر را از دستگاه اسپرسوساز خارج و اطمینان کنید که داخل آن خشک و تمیز است.
- ریختن قهوه آسیاب شده: قهوه آسیاب شده را داخل پورتافیلتر بریزید.
- توزیع یکنواخت قهوه: پیش از شروع فرایند تمپ کردن، اقدامات مربوط به توزیع یکنواخت قهوه را داخل پورتافیلتر انجام دهید.
- استفاده از تمپر: تمپر را روی قهوه قرار داده و با اعمال فشاری متوسط، فرایند فشرده کردن قهوه را شروع کنید.
- چک کردن سطح قهوه: در پایان فرایند تمپ کردن، سطح قهوه می‌بایست کاملا یکنواخت و صاف باشد.
- قرار دادن پورتافیلتر در دستگاه: پس از اتمام مراحل بالا، پورتافیلتر را مجدد داخل دستگاه اسپرسوساز قرار داده تا نوشیدنی موردنظر آماده شود.
کلام آخر درباره تمپر و نحوه تمپ کردن قهوه
تمپر قهوه ابزاری اساسی در فرآیند تهیه قهوه اسپرسو است که برای فشرده‌سازی پودر قهوه در پرتافیلتر استفاده می‌شود. تمپ کردن قهوه به معنای ایجاد فشار یکنواخت بر روی پودر قهوه است تا طعم و عطر بهتری از قهوه استخراج شود. برای تمپ کردن صحیح، ابتدا باید سطح قهوه را صاف کرده و سپس با فشار مناسب، آن را فشرده کرد. استفاده از تمپر با کیفیت و تکنیک‌های درست تمپ کردن می‌تواند به بهبود کیفیت قهوه کمک کند. در نهایت، یادگیری نحوه صحیح تمپ کردن قهوه به باریستاها و علاقه‌مندان به قهوه کمک می‌کند تا تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر از نوشیدنی خود داشته باشند.
