اسپرسو یکی از مشهورترین نوشیدنی‌های گرم در سراسر دنیا است که علاقه‌مندان به قهوه می‌توانند آن را به تنهایی یا به عنوان پایه‌ای برای نوشیدنی‌های دیگر مانند لاته و کاپوچینو مورد استفاده قرار دهند. فرایند خاص دم‌آوری قهوه اسپرسو ضمن پر عطر کردن و افزایش غلظت، طعمی غنی و منحصربه‌فرد به آن بخشیده است. عوامل متعددی مانند میزان آسیاب، نوع دان قهوه، زمان دم‌آوری و دمای آب بر کیفیت اسپرسو تاثیرگذار هستند. در این میان تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو یکی از حیاتی‌ترین عواملی است که طعم و کیفیت نهایی اسپرسو را تعیین می‌کند.
طی فرایند تهیه اسپرسو فشار نقش اساسی در عصاره‌گیری دانه‌های قهوه را بر عهده دارد. به طور کلی ایجاد طعم متعادل و کرمای طلایی، تحت تاثیر اعمال فشار مناسب در فرایند تهیه کردن اسپرسو است. این مقاله به بررسی تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو اختصاص دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره تا پایان مطلب همراه ما باشید.
نقش فشار در فرآیند تهیه اسپرسو
در دستگاه‌های اسپرسوساز به نیرویی که موجب عبور آب داغ از میان دانه‌های قهوه آسیاب شده می‌شود، فشار می‌گویند. در تهیه اسپرسو استاندارد فشار معمولاً 9 بار است؛ به این معنا که فشار آب وارد شده بر قهوه ۹ برابر فشار اتمسفر می‌باشد.
ترکیبات مربوط به عطر و طعم قهوه تحت تاثیر فشار مناسب به صورت یکنواخت استخراج می‌شوند. در چنین شرایطی دانه‌های قهوه ترکیبات طعمی، روغن‌ها و اسیدها را به خوبی آزاد می‌کنند و این موضوع منجر به بهبود طعم نهایی اسپرسو خواهد شد. به خاطر داشته باشید در فرایند تهیه اسپرسو اعمال فشار بیشتر یا کمتر از حد استاندارد، عصاره‌گیری بیش از حد یا ناقص را به همراه دارد که هر دوی آنها طعم نهایی و کیفیت اسپرسو را کاهش می‌دهند.
تاثیر فشار بر طعم اسپرسو
طعم اسیدیته، تلخ و شیرین قهوه اسپرسو با میزان فشار اعمال شده در فرایند تهیه آن ارتباط مستقیم دارد. در این قسمت به بررسی تاثیر فشار بر طعم نهایی قهوه می‌پردازیم:
- اسیدیته: اعمال فشار مناسب در حین فرایند تهیه قهوه، اسیدهای طبیعی موجود در دانه قهوه را استخراج کرده و منجر به متعادل شدن طعم اسپرسو می‌شود.
- شیرینی: اگر به دنبال طعم شیرین و ملایم اسپرسو هستید، فشار استاندارد می‌تواند این نتیجه را برای طعم نوشیدنی شما به همراه آورد.
- تلخی: برای استخراج ترکیبات تلخ قهوه، کافیست طی فرایند آماده‌سازی فشار بیش از حد اعمال شود تا یک اسپرسو بیش از حد تلخ ایجاد شود.
به طور کلی فشار کمتر از 9 بار طعمی آبی و ضعیف در اسپرسو ایجاد می‌کند و فشار بیشتر از 9 بار منجر به طعم سنگین و بسیار تلخ اسپرسو می‌شود.
کنترل فشار
از مهم‌ترین نکاتی که علاقه‌مندان به نوشیدنی اسپرسو می‌بایست برای رسیدن به کیفیت مطلوب این نوشیدنی به آن توجه کنند، کنترل فشار است. این اقدام به معنای تنظیم و مدیریت فشار دستگاه اسپرسوساز جهت دستیابی به طعم دلخواه اسپرسو می‌باشد.
اهمیت کنترل فشار
فواید کنترل فشار طی فرایند تهیه اسپرسو عبارت‌اند از:
- تضمین کیفیت: کنترل فشار مناسب به ایجاد طعمی متعادل و کرما زیبای قهوه کمک می‌کند.
- انعطاف‌پذیری: در آماده‌سازی قهوه اسپرسو امکان انعطاف‌پذیری در اعمال سطح فشار، فرصت تهیه قهوه‌ای با طعم و غلظت متنوع را فراهم کرده است.
نحوه کنترل فشار
برای کنترل فشار طی آماده‌سازی قهوه اسپرسو، به نکات زیر توجه کنید:
- بررسی دستگاه اسپرسوساز: از درستی کارکرد فشارسنج دستگاه اسپرسوساز اطمینان حاصل پیدا کنید کنید.
- تنظیم آسیاب قهوه: یکی از مواردی که می‌تواند در تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو تاثیرگذار باشد، درجه آسیاب قهوه است.
- تست و تنظیم فشار: میزان فشار دستگاه را به کمک یک فشارسنج به صورت مداوم تنظیم و بررسی کنید.
حفظ فشار
به تضمین پایداری فشار در طول فرایند دم‌آوری قهوه اسپرسو، حفظ فشار گفته می‌شود. هنگامی که در طول فرایند عصاره‌گیری پایداری فشار حفظ می‌شود، ترکیبات طعمی موجود در دانه‌های قهوه به صورت یکنواخت استخراج می‌شوند و این موضوع در نهایت به حفظ کیفیت اسپرسو ختم می‌شود.
نحوه حفظ فشار
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تا پایداری فشار در طی فرایند آماده‌سازی اسپرسو حفظ و تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد:
- نگهداری منظم دستگاه: دستگاه را به صورت منظم تمیز کنید تا از مسدود شدن مسیرهای آب جلوگیری به عمل آید.
- بررسی تجهیزات: بررسی دوره‌ای تجهیزات دستگاه مانند فشارسنج و پمپ فشار، شما را از صحت بخش‌های مختلف اسپرسو ساز مطمئن خواهد کرد.
- پرهیز از نوسانات: برای جلوگیری از نوسانات فشار در حین آماده‌سازی اسپرسو، توصیه می‌شود از تجهیزات باکیفیت استفاده کنید.
فشار استاندارد و دستگاه‌های اسپرسوساز
دستگاه‌های اسپرسوساز به دو دسته دستگاه‌های حرفه‌ای و دستگاه‌های خانگی تقسیم می‌شوند. انواع حرفه‌ای برای کافی شاپ‌ها مناسب هستند و از قابلیت تنظیم دقیق دما و فشار آب برخوردار می‌باشند. در مقابل اسپرسوسازهای خانگی طراحي ساده‌تر و امکانات محدودتری دارند و از نظر اقتصادی هم مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.
از آنجایی که دستگاه‌های حرفه‌ای به پمپ‌های فشار قوی مجهز می‌باشند، امکان تنظیم دقیق میزان فشار در آنها امکان‌پذیر است. این در حالیست که دستگاه‌های خانگی معمولاً فشار ثابت دارند و امکان تنظیم دستی فشار در آنها وجود ندارد.
تفاوت دستگاه‌های حرفه‌ای با خانگی
به طور کلی تفاوت دستگاه‌های اسپرسوساز حرفه‌ای و خانگی در موارد زیر است:
- دستگاه‌های حرفه‌ای در مقایسه با انواع خانگی، از نظر دقت و کنترل فشار برتری دارد.
- علیرغم اینکه دقت دستگاه‌های خانگی نسبت به انواع حرفه‌ای کمتر است، اما به طور معمول برای استفاده خانگی و روزمره گزینه مناسب‌تری هستند.
چگونه فشار مناسب را تنظیم کنیم؟
تنظیم فشار مناسب برای اسپرسو ساز یکی از مهم‌ترین مواردی است که برای استفاده از این دستگاه می‌بایست درباره آن آگاهی کامل داشت. در این باره به نکات زیر توجه کنید:
- تنظیم آسیاب قهوه: درجه آسیاب قهوه می‌بایست به گونه‌ای انتخاب شود که امکان عبور آب با فشار مناسب از میان قهوه آسیاب شده وجود داشته باشد.
- بررسی وزن قهوه: در پورتافیلتر به مقدار دقیق قهوه بریزید. به عنوان مثال برای تهیه اسپرسوی دوبل، معمولاً از 18 تا 20 گرم قهوه استفاده می‌شود.
- دمای آب: ایده‌آل‌ترین دمای آب برای تهیه اسپرسو، دمای 90 تا 96 درجه سانتی‌گراد است.
- فشارسنج دستگاه: از باقی ماندن فشار دستگاه در حد 9 بار در حین فرایند آماده‌سازی قهوه اطمینان حاصل پیدا کنید.
برخی عوامل مؤثر دیگر در تنظیم فشار مناسب عبارت‌اند از:
- تمپینگ قهوه (فشرده‌سازی): قهوه موجود در پورتافیلتر را به صورت یکنواخت فشرده سازی کنید، این امر به حفظ فشار کمک می‌کند.
- زمان عصاره‌گیری: استاندارد ترین زمان ممکن برای عصاره‌گیری قهوه بین 25 تا 30 ثانیه است.
اشتباهات رایج در تنظیم فشار اسپرسو
بسیاری از کاربران هنگام تنظیم فشار اسپرسو دچار اشتباهاتی می‌شوند که طعم و کیفیت نوشیدنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از رایج‌ترین این اشتباهات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فشار نامناسب: فشار بیش از حد، عصاره‌گیری بیش از اندازه و تلخی شدید را به همراه دارد و فشار کمتر از حد، موجب عصاره‌گیری ناقص و ایجاد طعم آبی قهوه می‌شود.
تجهیزات نامناسب: استفاده از دستگاه‌های فرسوده یا ارزان قیمت، معمولا سبب بروز نوسانات فشار در حین آماده‌سازی و کاهش کیفیت طعم قهوه می‌شود.
نگهداری نادرست دستگاه: در صورت نگهداری نادرست و عدم نظافت مناسب دستگاه، رسوبات مسیرهای آب را مسدود می‌کنند و فشار آب کاهش می‌یابد.
نقش بارستای حرفه‌ای در کنترل فشار
مهارت و تجربه باریستا بر کیفیت اسپرسو تهیه شده، غیر قابل انکار است. یک باریستای با تجربه با تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو آگاهی دارد و با مدیریت تمامی فاکتورهای موثر بر فشار در حین آماده‌سازی قهوه، یک قهوه خوش طعم و باکیفیت را به مشتریان ارائه می‌دهد.
به طور کلی وظایف باریستا شامل موارد زیر می‌شود:
- تنظیم دقیق درجه آسیاب قهوه.
- شناسایی تغییراتی که ممکن است در حین آماده‌سازی در فشار رخ دهد و توانایی تنظیم سریع آنها جهت برگشت فشار به حالت ایده‌آل.
- استفاده صحیح و اصولی از دستگاه اسپرسو ساز.
جمع‌بندی در خصوص اهمیت فشار در درست کردن اسپرسو
تاثیر فشار بر کیفیت اسپرسو، یکی عوامل کلیدی در تهیه اسپرسوی باکیفیت است که مستقیماً بر عصاره‌گیری، طعم و کرمای نهایی تاثیر می‌گذارد. فشار ایده‌آل برای تهیه اسپرسو معمولاً 9 بار است که باعث استخراج متعادل اسیدها، قندها و روغن‌های قهوه می‌شود و طعمی غنی و متوازن ایجاد می‌کند. فشار بیش‌ازحد می‌تواند منجر به عصاره‌گیری بیش‌ازحد و طعم تلخ شود، در حالی که فشار کم باعث استخراج ناقص و طعم ضعیف خواهد شد. بنابراین، تنظیم دقیق فشار در دستگاه اسپرسوساز برای دستیابی به یک شات اسپرسو بی‌نقص ضروری است.
