در بازار قهوه دو نوع قهوه اصلی و محبوب یعنی روبوستا و عربیکا مطرح هستند و این موضوع انتخاب قهوه مناسب را برای علاقه‌مندان به این نوشیدنی، چالش برانگیز کرده است. هر کدام از این دو نوع قهوه ویژگیهای خاص خود را دارند و برای نیازها و ذائقه‌های متفاوتی مناسب هستند. در صورتی که مصرف کنندگان قهوه اطلاعات کاملی از تفاوت‌های اساسی میان این دو قهوه نداشته باشند، انتخاب نوع مناسب برای آنها دشوار خواهد شد. به خاطر داشته باشید انتخاب مناسب به شما کمک می‌کند تا از نوشیدن قهوه خود لذت بیشتری ببرید. ما در این مقاله ضمن بررسی تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا به توضیح نکاتی پرداخته‌ایم که بهره‌گیری از آنها به شما کمک می‌کند تا تجربه بهتری از انتخاب قهوه به دست آورید.
بررسی اجمالی تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا
هر دو نوع قهوه عربیکا و روبوستا از ویژگیهای متفاوتی برخوردار هستند و این موضوع سبب شده هر کدام از آنها طرفداران خاص خود را داشته باشد. در جدول زیر تفاوت‌های مهم و کلیدی این دو نوع قهوه از نظر خصوصیات مهم آنها مقایسه شده است.
| خصوصیات | قهوه عربیکا | قهوه روبوستا |
| طعم | میوه‌ای و شیرین، ملایم‌تر | دودی و خاکی، تلخ‌تر |
| میزان کافئین | 0.9 – 1.7% | 1.8 – 3.5% |
| طبع | گرم و مربوط | سرد و خشک |
| کاربرد | قهوه‌های فیلتری و تخصصی | قهوه‌های فوری و اسپرسو |
| خاستگاه | آفریقای شرقی (اتیوپی) | آفریقای غربی (کونگو) |
| عطر | دارای نت‌های گلی و میوه‌ای، معطرتر | دارای نت‌های زمینی و دودی، کم‌عطرتر |
| شکل ظاهری | دانه‌های کشیده و بیضی شکل | دانه‌های کوچک‌تر و گردتر |
| قیمت | گران‌تر | ارزان‌تر |
| ارتفاع | در ارتفاع زیاد (بین 800 تا 2300 متری از سطح دریا) | در دشت ( از سطح دریا تا 1000 متری) |
| اقلیم | خشک، خشک و بارانی با دمایی در محدوده 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد | گرمسیری، گرم، مرطوب و بارانی با دمایی در محدوده 24 تا 29 درجه سانتی‌گراد |
| تولید | 60 درصد تولید جهانی | 40 درصد تولید جهانی |
| منطقه رشد | آمریکای مرکزی و جنوبی آفریقای شرقی و مناطق هندی | آفریقای غرب، مناطق گرمسیری آسیا و برزیل |
| شکل دانه رست شده | تخم مرغی شکل، کشیده، مشخصه نازک، با ارتفاع تقریبی 8 – 12 میلی‌متر با شیار باریک سینوسی به شکل s | شکل گرد با مشخصه متورم، ارتفاع 5 – 8 میلی‌متر و شیار مستقیم |
| رنگ دانه رست نشده | از زرد مایل به سبز برای قهوه طبیعی تا سبز آبی برای قهوه شکسته شده | از زرد برنزی برای قهوه طبیعی تا سبز برای قهوه شسته شده |
| کروموزوم ها | 24 کروموزوم ضعیف در برابر بیماری‌ها و دمای بالا | 22 کروموزوم مقاوم در برابر بیماری‌ها و دمای بالا |
| تولیدمثل | خود گرده‌افشان است (خودباروری) | به لطف باد و حشرات گرده افشانی می‌شود (پیوند از دو جنس) |
| نوع | Typic, Bourbon, Blue Mountain, Catua و غیره | Catimor, Conilon, Kouilon, Nana, Niaoul و غیره |
| بهای سهم | بورس سهام نیویورک (NYCSC) | بورس سهام لندن پایانه فروش قهوه |
طعم قهوه عربیکا VS روبوستا
قهوه عربیکا معمولاً طعم شیرین‌تر و ترش‌تری دارد و با نوشیدن آن طعم‌های میوه‌ای، گلی و گاهی کاراملی احساس می‌شود. از آنجایی که اسیدیت این نوع قهوه بیشتر بوده، طعم کلی آن تنوع بیشتری دارد و ترشی آن لطیف‌تر است. در مقابل قهوه روبوستا به دلیل به داشتن طعم تلخ‌تر و غیرترش معروف است. محتوای کافئین این نوع قهوه بالا بوده و با نوشیدن آن طعمی خاکی‌تر و سنگین‌تر را احساس خواهید کرد. اسیدیت قهوه روبوستا کمتر بوده و این موضوع در به وجود آمدن طعم چوبی، گیاهی یا کاکائو آن نقش داشته است. این ویژگی قهوه روبوستا در اسپرسوهای قوی به خوبی قابل مشاهده است.
- عربیکا: مصرف این قهوه برای افرادی که به طعم‌های شیرین، پیچیده و ملایم علاقمند هستند، مناسب‌تر است.
- روبوستا: نوشیدنی دانه قهوه روبوستا برای کسانی که به دنبال تجربه طعم‌های قوی‌تر و تلخ هستند، دلچسب‌تر خواهد بود.
میزان کافئین عربیکا در مقابل روبوستا
از نظر بسیاری از مصرف‌کنندگان یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های روبوستا و عربیکا، میزان کافئین موجود در این دو نوع قهوه است. قهوه عربیکا حاوی 0.9 – 1.7 درصد کافئین بوده، این در حالیست که میزان کافئین موجود در قهوه روبوستا دو برابر این مقدار یعنی حدود 1.8 – 3.5 درصد است. از آنجایی که در قهوه روبوستا در مقایسه با عربیکا مقدار بیشتری کافئین وجود دارد، طعم آن قوی‌تر و تلخ‌تر است. این موضوع سبب شده تا افرادی که به دنبال دریافت انرژی بیشتر هستند، قهوه روبوستا را به قهوه عربیکا ترجیح دهند.
- عربیکا: کافئین موجود در این قهوه کمتر بوده و مصرف آن برای افرادی مناسب است که به دنبال طعم‌های ملایم‌تر هستند.
- روبوستا: کافئین موجود در این قهوه بیشتر بوده و مصرف آن به کسانی که به دنبال تحریک فوری و افزایش انرژی هستند، پیشنهاد می‌شود.
طبع روبوستا در برابر عربیکا
در طب سنتی طبع قهوه عربیکا گرم و مرطوب در نظر گرفته شده است. از این رو مصرف این نوع قهوه به افرادی توصیه می‌شود که بدنشان به رطوبت و گرمی بیشتری نیاز دارد. در مقابل قهوه روبوستا به عنوان یک نوشیدنی با طبع خشک و سرد معرفی شده و سرو آن توسط افرادی که طبع سرد دارند، معمولاً با مشکلاتی همراه است. به خاطر داشته باشید وجود تناسب بین نوع قهوه و طبع بدن شما، می‌تواند هماهنگی و بهبود سلامتی بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد.
- عربیکا: طبع گرم و مرطوب دارد و سرو آن به افرادی که طبع سرد دارند، پیشنهاد می‌شود.
- روبوستا: طبع سرد و خشک دارد و سرو آن مناسب افرادی بوده که طبع بدنشان گرم است.
جدول زیر در رابطه با ویژگیهای حسی قهوه عربیکا و روبوستا است:
| ویژگیهای حسی در فنجان قهوه | عربیکا | روبوستا |
| طعم | شیرین، ترش | تلخ، غیر ترش |
| بو | شدید | شدت کمتر |
| ساختار | ساختار کمتر، گرد | ساختارمندتر، زاویه دار |
| غنی بودن / بدنه | متوسط – کم | متوسط – زیاد |
| مشخصات عطر | میوه قهوه را به یاد می‌آورد: گلی، میوه‌ای، کاراملی و غیره | گیاه قهوه را به یاد می‌آورد: چوبی، خاکی، گیاهی، کاکائو و غیره |
| کرم | بافت ظریف، براق و کشسان، فندقی روشن، طلایی، اغلب با وجود نوارهای ببری | ضخیم، فشرده، ماندگار، رنگ فندقی تیره که به سمت قهوه‌ای متمایل است |
کاربرد قهوه روبوستا و عربیکا
عطر دلپذیر و طعم ملایم عربیکا، این دانه قهوه را به انتخاب ایده‌آلی برای تهیه انواع قهوه تخصصی مانند قهوه لاته، فیلتری و آمریکانو تبدیل کرده است. از طرفی قهوه روبوستا برای تهیه قهوه‌های فوری و اسپرسو محبوبیت بیشتری دارد. این نوع قهوه کافئین بیشتر و طعم قوی‌تری دارد، بنابراین گزینه مناسبی برای تهیه قهوه‌های پرانرژی و اسپرسوهای قوی به شمار می‌رود.
- عربیکا: قهوه عربیکا یک انتخاب سنجیده برای تهیه قهوه‌های ملایم و تخصصی است.
- روبوستا: اگر قصد تهیه قهوه‌های فوری و اسپرسوهای غلیظ را دارید، دانه روبوستا را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
مکان کشت قهوه عربیکا و روبوستا
بهترین قهوه عربیکا در آب و هوای خنک، خشک، بارانی و ارتفاعات بلند مانند آفریقای شرقی (اتیوپی) کشت می‌شود. این نوع قهوه برای رشد مناسب نیازمند آب و هوای سرد و ارتفاعات بالا است. این در حالیست که برای کشت قهوه روبوستا مناطق گرمسیری، گرم و مرطوب و بارانی مانند دشت‌ها در آفریقای غربی (کونگو) مناسب می‌باشد. از آنجایی که قهوه روبوستا در شرایط سخت‌تر محیطی و در برابر آفات مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد، کشت آن در این منطقه رواج زیادی دارد.
- عربیکا: قهوه عربیکا در آب و هوای خنک، خشک، بارانی و ارتفاعات بلند مانند آفریقای شرقی (اتیوپی) کشت می‌شود.
- روبوستا: کشت قهوه روبوستا در مناطق گرمسیری، گرم و مرطوب و بارانی مانند دشت‌ها در آفریقای غربی (کونگو) صورت می‌گیرد.
قیمت قهوه عربیکا در برابر روبوستا
یکی از کلیدی‌ترین تفاوت‌های موجود بین قهوه عربیکا و روبوستا، تفاوت قیمت این دو نوع قهوه است. شرایط کشت قهوه عربیکا سخت‌تر و فراوری آن پیچیده‌تر است. این موضوع سبب شده قهوه عربیکا در بازار با قیمت بیشتری به فروش برسد. از سوی دیگر کشت آسان‌تر و مقاومت بیشتر قهوه روبوستا در برابر آفات، در ارزان قیمت‌تر بودن این نوع قهوه تاثیرگذار بوده است. قیمت پایین قهوه روبوستا سبب شده در بسیاری از موارد برای تهیه قهوه‌های فوری از این نوع دانه استفاده شود.
- عربیکا: قیمت قهوه عربیکا گران‌تر است.
- روبوستا: قهوه روبوستا از قیمت ارزان‌تری برخوردار است.
شکل ظاهری دانه عربیکا و روبستا
دانه قهوه عربیکا ظاهری کشیده‌تر و بزرگ‌تر دارد، روی این دانه معمولاً یک شکاف مرکزی به شکل خمیده یا شبیه به حرف S وجود دارد. این در حالیست که دانه‌های روبوستا کوچک‌تر و گردتر هستند و شکاف مرکزی آنها صاف‌تر از دانه عربیکا است. شناسایی این دو نوع قهوه به کمک تفاوت در شکل دانه‌ها به راحتی امکان‌پذیر است.
- عربیکا: دانه‌های عربیکا ظاهری کشیده و بیضی شکل دارند.
- روبوستا: ظاهر دانه‌های روبوستا گرد و اندازه آنها کوچک‌تر است.
عطر قهوه عربیکا یا روبوستا؟
وجود ترکیب‌های پیچیده شیمیایی در دانه عربیکا، عطر این نوع قهوه را دلپذیرتر و قوی‌تر می‌کند. نت‌های میوه‌ای، گلی و گاهی کاراملی در این نوع قهوه، رایحه بسیار مطلوبی ایجاد کرده که هر فرد علاقه‌مند به قهوه‌ای جذب آن خواهد شد. میزان معطر بودن قهوه روبوستا در مقایسه با قهوه عربیکا کمتر بوده و بیشتر بوی خاکی و گیاهی، چوبی و کاکائو از آن استشمام می‌شود. علت عطر کمتر قهوه روبوستا، وجود کافئین بیشتر و ترکیبات ساده‌تر در آن است.
- عربیکا: این نوع قهوه دارای نت‌های میوه‌ای، گلی و گاهی کاراملی بوده و رایحه معطری دارد.
- روبوستا: قهوه روبوستا در مقایسه با عربیکا کمتر معطر بوده و بوی آن معمولاً چوبی و زمینی است.
قهوه عربیکا یا روبوستا؛ کدام بهتر است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت انتخاب بین قهوه روبوستا و عربیکا کاملاً به نیازها و ذائقه شما بستگی دارد. اگر به دنبال تجربه طعم پیچیده‌ای از قهوه هستید، قهوه عربیکا را به دلیل داشتن تنوع طعمی بیشتر، طعم ملایم‌تر و عطر دلپذیرتر به شما پیشنهاد می‌کنیم. در مقابل قهوه روبوستا به دلیل داشتن طعم تلخ‌تر و کافئین بالاتر، برای کسانی که به دنبال نوشیدنی‌های قوی و پر نرژی هستند، گزینه ایده‌آلی خواهد بود. دانه عربیکا برای تهیه قهوه‌های تخصصی و جهت آماده سازی اسپرسوهای غلیظ و قهوه‌های تلخ استفاده می‌شود.
